Het abonnementstarief is sinds bekendmaking van de invoering in 2019 een bron van discussie geweest. Sinds de invoering van het WMO-abonnementstarief betaalt iedereen een vaste eigen bijdrage voor een WMO-voorziening van maximaal 19 euro per maand, ongeacht het inkomen. Sinds de invoering ervan in 2019 kloppen vooral mensen uit hogere-inkomensgroepen bij gemeenten aan voor met name huishoudelijke hulp.
Het tarief is (gemiddeld) lager dan de eigen bijdrage, waardoor de inkomsten van de gemeente zijn afgenomen, circa 100 miljoen over 2020 is berekend. Daarnaast zorgt de aanzuigende werking voor een stijging in het gebruik van met name de huishoudelijke ondersteuning, wat weer extra WMO kosten met zich meebrengt. Die zijn over 2020 op 230 miljoen becijferd.
Het einde van de toename in gebruik en de hogere uitgaven voor gemeenten is nog niet in zicht. De VNG eist daarom volledige compensatie van de wegvallende inkomsten en extra kosten.
Herinvoering inkomensafhankelijke bijdrage?
De VNG wil dat het abonnementstarief op de schop gaat. Zij stellen de herinvoering van een inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor huishoudelijke hulp, hulpmiddelen en woningaanpassingen voor. Een minder vergaande oplossing is het hanteren van financiële draagkracht als toetsingscriteria bij beoordeling van een aanvraag voor huishoudelijke hulp, hulpmiddelen en woningaanpassingen. De andere WMO-voorzieningen die meer een zorgkarakter hebben, zoals dagbesteding en persoonlijke begeleiding, blijven in beide scenario’s van de VNG onder het abonnementstarief vallen.
Tien Drentse gemeenten roepen het nieuwe kabinet op om de inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor WMO-voorzieningen wederom in te voeren. Het WMO-abonnementstarief moet worden afgeschaft. Het lijkt erop dat er gehoor wordt gegeven aan de oproep van de gemeenten. Het nieuwe kabinet wil voor specifiek de huishoudelijke hulp naar een ‘eerlijkere eigen bijdrage (…) met landelijke normen en met oog voor betaalbaarheid van lage- en middeninkomens. Het huidige WMO-abonnementstarief gaat op de schop
Rechtmatigheid WMO inkomsten uit hoofde van abonnementstarief
Het abonnementstarief heeft sowieso één voordeel. De juistheid en volledigheid van de inkomsten is (relatief) gemakkelijk te controleren.
- stel vast dat de WMO-klant tijdig is aangemeld bij het CAK. Dit kan veelal middels een integrale controle op het bestand in de uitkeringenadministratie
- voer een verbands-/aannemelijkheidscontrole uit door het aantal klanten per voorziening volgens de uitkeringen-/sub-administratie per maand te vermenigvuldigen met het abonnementstarief. De rekenkundige uitkomst zal, binnen marges van bijvoorbeeld niet (tijdig) betalende klanten, gelijk dienen te zijn aan de verantwoorde inkomsten.