Op 28 februari 2014 zijn nieuwe Europese aanbestedingsrichtlijnen aangenomen in Europa die uiterlijk op 18 april 2016 in Nederland moeten zijn geïmplementeerd en vanaf dat moment in Nederland gaan gelden. De minister van Economische Zaken heeft echter aangegeven dat dit niet haalbaar is. Het streven is nu om de nieuwe Aanbestedingswet op 1 juli 2016 van kracht te laten worden. De facto dient vanaf 18 april 2016 de gehele Aanbestedingswet 2012, conform jurisprudentie van het Europese hof, richtlijnconform door de aanbestedende diensten te worden toegepast en uitgelegd.

Verdwijnen onderscheid 2A en 2B-diensten

Een van de wijzigingen wordt in deze gemeentegoed behandeld, namelijk het verdwijnen van het onderscheid tussen 2A en 2B diensten en het ontstaan van een nieuwe regime voor sociale en andere specifieke diensten.

Bepaalde type diensten waren tot 18 april 2016 uitgezonderd van de aanbestedingsverplichting. Dit betroffen zogenaamde “2B-diensten”. Hiervoor gold een “verlicht aanbestedingsregime” hetgeen wil zeggen dat  alleen melding gemaakt moet worden bij de Europese Commissie van het feit dat de opdracht is gegund, dus nadat de overeenkomst is gesloten. Het verlichte regime gold voor 2B-diensten, tenzij bleek dat sprake was van een duidelijk grensoverschrijdend belang voor de betreffende opdracht. Dat was aan de orde als ondernemers uit andere lidstaten geïnteresseerd (konden) zijn in de uitvoering van de opdracht. Ook afhankelijk van onder meer de plek van uitvoering, aard van de markt en omvang van de opdracht. Voor 2B-diensten bestond op grond van vaste Europese rechtspraak het vermoeden dat geen sprake is van een duidelijk grensoverschrijdend belang.

Diensten die voorkomen op de 2B-diensten lijst zijn onder andere groendiensten als plantsoenonderhoud en sportveldonderhoud, cultuur- sport- en recreatiediensten, hotel- en restaurantdiensten, vervoer over water en vervoer over spoor, bepaalde vervoers-ondersteunende activiteiten en onderwijsdiensten.  Ook de inhuur/detachering van personeel viel onder 2B-diensten.  Van de uitzondering voor 2B-diensten kan dus voor aanbestedingen vanaf 18 april 2016 geen gebruik meer worden gemaakt.

Sociale diensten en andere specifieke diensten

Er keert wel een nieuw verlicht regime terug. Dit nieuwe verlichte regime gaat alleen gelden voor “sociale diensten en andere specifieke diensten”. Hieronder vallen (o.a.) de volgende diensten:  gezondheidszorg, maatschappelijke diensten, onderwijsvoorzieningen, hotel- en restaurant-diensten, onderzoek en veiligheidsdiensten, gevangenisdiensten, juridische diensten, post, internationale diensten en diensten van een smid.  De 2B-diensten groenvoorziening en inhuur/detachering personeel vallen niet meer onder deze sociale diensten en andere specifieke diensten.

Voor deze diensten gelden alleen nog de volgende verplichtingen:

• Een aankondiging of een vooraankondiging en een gunningsbericht zijn verplicht. De Europese Commissie maakt hier formats voor.
• Verplichting geldt alleen voor opdrachten boven de € 750.000.

Door het verdwijnen van dit regime krijgen burgers en/of ondernemers rechten om mee te dingen naar dergelijke opdrachten.

Voor een overzicht van de CPV-codes van diensten die onder de nieuwe regelgeving als sociale en andere specifieke diensten kwalificeren wordt verwezen naar:  https://www.pianoo.nl

Enkele andere wijzigingen (niet limitatief)

• Er komt een Uniform Europees aanbestedingsdocument. Deze vervangt de bestaande “Eigen Verklaring”.
• Om de toegang van het MKB tot overheidsopdrachten te verbeteren geldt een maximale omzeteis van twee keer de contractwaarde: hogere eisen moeten gemotiveerd worden.
• Voor aanbestedende diensten niet zijnde rijksoverheid, zoals gemeenten, provincies, waterschappen en publiekrechtelijke instellingen, kunnen procedures vereenvoudigd worden door lidstaten. Een (jaarlijkse) vooraankondiging volstaat dan voor niet-openbare en onderhandelingsprocedures.
• Elektronische publicatie van aankondigingen, elektronische beschikbaarheid van aanbestedingsdocumenten en elektronische communicatie (waaronder het indienen van de elektronische inschrijving), worden verplicht gesteld voor alle opdrachten boven de Europese drempelwaarden. Dus ook voor alle sociale en andere specifieke diensten boven de €750.000.
• Voor het verplicht stellen van volledig elektronische communicatie hebben de lidstaten tot uiterlijk 1 juli 2017. Met elektronische communicatie wordt bedoeld het langs elektronische weg overbrengen en uitwisselen van informatie in alle fasen van de procedure, inclusief het versturen van verzoeken tot deelname en de verzending van inschrijvingen.
• Als een operationele eenheid binnen een aanbestedende dienst onafhankelijk verantwoordelijk is voor zijn inkoop of voor bepaalde categorieën van inkoop, dan mag deze eenheid de waarde van een opdracht ramen op het niveau van die eenheid. Met onafhankelijk verantwoordelijk wordt bedoeld dat de eenheid: onafhankelijk inkoopt, beschikt over een eigen inkoopbudget en onafhankelijk een contract sluit. Decentrale inkoop is op zich onvoldoende als onderbouwing van onafhankelijke verantwoordelijkheid.