Afgelopen voorjaar hebben gemeenten en het Rijk afgesproken om de verdeling van het gemeentefonds te herijken en te wijzigen. Deze herziening is gepland voor 2021. Komende jaren vindt ook de overheveling van het sociaal domein naar de algemene uitkering plaats. Beide trajecten lopen gelijk op.
De minister van Binnenlandse Zaken heeft in een brief aan de Tweede Kamer aangegeven dat met de herijking een globale verdeling beoogd wordt die aansluit bij de verschillen in kosten van gemeenten en bij de verschillen in inkomsten die gemeenten zelf genereren.
Er zou meer moeten worden verevend voor verschillen in kosten tussen de gemeenten als er weinig ruimte is voor verschillen in het aanbod van een voorziening. Dit wordt per taakveld onderzocht. Daarvoor vindt een apart onderzoek plaats naar de beleidsvrijheid en maatschappelijke acceptatie van verschillen in aanbod van gemeentelijke voorzieningen.
Ook worden alternatieve manieren om rekening te houden met verschillen in eigen inkomsten onderzocht. Mogelijk is een meer gedifferentieerde aanpak mogelijk dan een uniforme standaard waar nu van wordt uitgegaan.
Tevens vindt onderzoek plaats of de huidige centrumfunctie voor de verdeling van de middelen uit de algemene uitkering nog voldoet. Daarbij wordt meegenomen of een groot aantal kernen in de gemeente leidt tot hogere kosten. Naast de herijking worden de knelpunten geïnventariseerd bij de decentralisatie uitkeringen van het gemeentefonds en het bekostigen van de gezamenlijk opgaven van het Rijk en gemeenten.
Er wordt tenslotte ook ingezet op meer verspreiding van financiële kennis over de financiële verhoudingen en een verbetering van de informatievoorziening over de geldstromen van het Rijk aan gemeenten en over de financiële positie van gemeenten. Daarvoor wordt een centrale database ontwikkeld.
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft op haar website een apart deel gewijd aan de herziening van de financiële verhoudingen met nieuws, informatie over bijeenkomsten en publicaties. Klik hier voor meer informatie.