Een van de aanbevelingen uit het VNG-rapport Vernieuwing accountantscontrole gemeenten van juli 2015 was het verschuiven van de verantwoordelijkheid voor de controle op rechtmatig handelen van de gemeente van de accountant naar het college van B&W.  De VNG streeft naar het invoeren van deze aanbeveling en ook het ministerie van binnenlandse zaken is positief gestemd.

Lange tijd was er weinig nieuws en onduidelijkheid over een verwachte ingangsdatum. Maar eindelijk is er weer nieuws op dit front. Tijdens een Auditdag van gemeenten in Breda gaf het ministerie van binnenlandse zaken aan dat er dit najaar een pilot wordt gestart. Hierbij zal een aantal gemeenten (die zich nog moeten aanmelden) ervaring opdoen met het zelf controleren van de rechtmatigheid van de jaarverantwoording, overigens parallel aan de controle door de externe accountant. Het verplicht stellen van de rechtmatigheidsverantwoording is mede afhankelijk van de resultaten.

Mocht de pilot positief verlopen dan is het overigens nog lang wachten op een invoeringsdatum. Reken niet voor 2020 aangezien een en ander zal moeten leiden tot wijziging van de gemeentewet, het besluit accountantscontrole decentrale overheden en de BBV…

De vraag of beleid en uitvoering voldoet aan (interne) wet- en regelgeving is primair de verantwoordelijkheid van het college. Zeker daar waar “interne regels c.q. afspraken” niet worden nageleefd, behoort de discussie tussen college en raad te gaan. Alleen dan is het zinvol.

Uiteraard dient de gemeente wel klaar te zijn om de rechtmatigheidscontrole uit te kunnen voeren. Veel gemeenten zijn al druk bezig met het inrichten en professionaliseren van hun interne auditfunctie. Naast het rechtmatigheidsvraagstuk kan deze functie ook ingezet gaan worden voor doelmatigheids- en  effectiviteitsvraagstukken. Zaken die een burger dan weer voordeel zou kunnen geven. Nu maar hopen dat van uitstel geen afstel komt…