Veel gemeenten komen geld tekort om de taken in het sociaal domein goed uit te voeren. 77 gemeenten komen in aanmerking komen voor een bijdrage uit het Fonds tekortgemeenten 2018 (ter compensatie van tekorten in 2016 en 2017). Het gezamenlijke tekort van deze 77 gemeenten bedroeg bijna 489 miljoen euro. Er zijn veel meer gemeenten die tekorten hebben, maar die (net) niet boven de gestelde drempel komen. Het niet meegroeien van het macrobudget met de volumegroei en de efficiencykorting, die opliep tot 450 miljoen in 2017, zijn belangrijke verklaringen voor de grote tekorten.
Een duidelijke oorzaak voor de forse budgetoverschrijding van de jeugdzorg is er niet. Het kabinet erkent de financiële tekorten in het sociaal domein en neemt de signalen van gemeenten hierover serieus. Minister De Jonge heeft toegezegd zowel onderzoek te gaan doen naar de uitgaven aan jeugdhulp als naar de volumegroei.
Dat ook de VNG deze kwestie hoog op haar agenda heeft staan bleek uit hun Buitengewone ALV van 30 november jl. Besloten werd de eerdere motie ‘Structurele afspraken in het sociaal domein’ aan te houden. Dit in afwachting van het onderzoek naar de uitgaven en de volumestijging in de jeugdhulp en de wijze waarop op basis van de resultaten hiervan een toereikende oplossing komt voor de knelpunten bij gemeenten. De nieuwe motie ‘Stevige structurele afspraken in het sociaal domein II’ voegde hier als opdracht aan de VNG nog aan toe:
- Met het kabinet te werken aan de inrichting van een door het Rijk gefinancierde voorziening voor gemeenten om ernstige tekorten voor 2018, 2019 en 2020 op te vangen totdat het nieuwe verdeelmodel van kracht is.
- Ervoor te zorgen dat het macrobudget meebeweegt met de volumegroei en de cao-ontwikkelingen in het sociaal domein.
- Ervoor te zorgen dat het onderzoek naar de uitgaven en de volumestijging jeugdhulp uiterlijk in februari 2019 wordt afgerond, voordat het kabinet de Voorjaarsnota 2019 opstelt.
- Met het kabinet een onderzoek te starten naar de sturingsmogelijkheden op de Wmo in relatie tot de impact van centrale afspraken, waaronder de gevolgen van het abonnementstarief.
- Nu al concreet met het kabinet af te spreken dat de uitkomsten van het onderzoek naar uitgaven en volumestijging in de jeugdhulp zwaar en expliciet meewegen bij de afwegingen voor de Voorjaarsnota 2019, zodanig dat het leidt tot een toereikend macrobudget.
- Als blijkt dat de financiering tot nu toe inderdaad ontoereikend is, met het kabinet af te spreken dat de Voorjaarsnota 2019 voorstellen bevat om deze structureel op orde te brengen.
- De motie ‘Stevige structurele afspraken in het sociaal domein’ ten minste tot de ALV op 5 juni 2019 van kracht te laten zijn.
Wordt vervolgd
Zie artikel VNG
Voor de motie “Stevige structurele afspraken in het sociaal domein I klik hier
Voor de motie “Stevige structurele afspraken in het sociaal domein II klik hier